Totdat in 1875 het Nederlandse leger haar intrede deed en er een militair complex op de Woldberg werd opgericht. Op de Oldebroeksche Heide ontstond een groot Artillerie Schietkamp (ASK). Met het leger kwamen de soldaten en het burgerpersoneel en zo ontstond er langzaam een dorp. Het leger is de grootste werkgever in de gemeente Elburg en Hardenezen. Hier zijn we ook wel gewend geraakt aan de harde doffe knallen van het geschut tijdens de schietoefeningen. Wel is het een beetje jammer dat het prachtige natuurgebied, waarop het leger oefent, niet meer toegankelijk is.
Het landschap rond ’t Harde is gevormd door de laatste IJstijd. De stuwwallen van de gletsjers die uit Scandinavië kwamen, eindigden hier. Daarom hebben we ook een ‘berg’ binnen de gemeentegrenzen, de Woldberg, ook wel de Knobbel genoemd. Toen 130.00 jaar geleden de gletsjers begonnen te smelten, zocht het smeltwater zich een weg naar beneden. Het water drukte met grote kracht tegen de stuwwallen en op plekken waar de stuwwal het niet meer kon houden, brak het smeltwater door. Dit was aan de voet van de Knobbel het geval.
Er ontstond een bekken van water dat langzaam in de grond zakte en wegstroomde. In het smeltwater zat enorm veel grind dat door wind en water van de stuwdammen was weggestuurd. Het water liep weg, maar het grind bleef achter. Dat noemen we een smeltwaterterras of kameterras. In Nederland zijn maar vier kameterrassen bekend. Er ligt maar een dunne laag stuifzand over ‘ons’ kameterras.
De IJstijd is hier dus heel tastbaar en heeft niet alleen invloed gehad op het landschap maar ook op we dat zijn gaan noemen “ ’t Harde “. De naam van het dorp is letterlijk bepaald door de laatste IJstijd. In een streek van moerassige stroken en eindeloze zanderige vlakten was de grond onder ’t Harde lekker stevig door het achtergelaten oerpuin. Was je inlands onderweg van Elburg naar de hoger gelegen Veluwe of parallel aan de kust van Harderwijk richting Zwolle, dan was het maar wat fijn als je met paard en wagen of te voet op ’t Harde aankwam. Eindelijk een stevige ondergrond waarop je meters kon maken. Daarom wonen Hardenezen ook niet ìn ’t Harde maar òp ’t Harde. Het voorzetsel op, zie je bijna alleen voor woonplaatsen als dat (voormalige) eilanden zijn.
